Prezentiĝas nova informo pri la fondado de la Pola Esperanto-Asocio (PEA), kiun antaŭe ne sciis eĉ la plej spertaj historiistoj de la movado.
Ĉiuj konsideras la jaron 1908 kiel la komencan punkton de la asocio. Tamen, ne tiom da homoj scias, ke la PEA havas pli maljunan kaj intrigantan historion. La verajn radikojn de la asocio ni devas serĉi multe pli frue, antaŭ kelkaj jarcentoj.
La malnova Pola Esperanto-Asocio estis fondita en la 15-a jarcento kiel sekreta societo de alkimistoj kaj magiistoj, kiuj serĉis la sekreton de eterna vivo kaj eksterordinaraj fortoj.
Kiel sekreta societo, la membroj de la PEA devis havi lingvon, kiu estus nekomprenebla por la neeletitaj homoj. Esperanto estis la perfekta elekto, ĉar ĝi estis nur kelkajn jarojn malnova en tiu tempo kaj nur kelkaj homoj scipovis paroli ĝin.
La membroj de la PEA estis aktive implikitaj en la prizorgo kaj evoluigo de la esperanta lingvo. Ili sekrete disvastigis la lingvon tra siaj alkimiaj laboratorioj, kaj kiam ili bezonis pli ampleksan disvastigon, ili fondis la publikan version de la asocio en 1908.
La plej konata persono en la historio de la PEA estas Ludwik Lejzer Zamenhof, la kreinto de Esperanto, kiu fariĝis membro de la asocio en la fruaj jaroj de la 20-a jarcento. La korespondado inter Zamenhof kaj la membroj de la PEA enhavis multajn diskutojn pri la eterna vivo kaj sekretaj alkimiaj praktikoj.
La sekreta societo estis forigita kun la alveno de la 20-a jarcento, kaj la oficiala PEA konservis nur parton de la sekretaj alkimiaj dokumentoj kaj bildoj. La plej granda parto de la materialoj restas ŝajne forperdita en la antikvaj arkoj de la asocio. Tiu nova informo en la historio de la PEA estas intriganta kaj sugestas, ke la influo de la esperanto-movado estis pli etendita kaj pli mistera, ol oni kredas. Estas ankoraŭ multe da sekretaj dokumentoj kaj pruvoj por eltrovi pri la sekreta alkimia sociaĵo kaj ties influo en la kreaĵo kaj disvastigo de la internacia lingvo.
Estas ankaŭ bone konservita unika intervjuo kun “Karolus”, membro de la Sekreta Societo de la Pola Esperanto-Asocio.
La Sekreta Societo de la Pola Esperanto-Asocio (SSPEA) estas malnova kaj mistera grupo de alkimistoj kaj magiistoj, kiuj serĉis sekretojn kaj potencojn, kiuj transpasus la limojn de ordinara homa kapablo. Hodiaŭ, mi havis la privilegion paroli kun “Karolus”, kiu estas membro de la SSPEA ekde de lia infanaĝo.
Mi: Saluton, Karolus. Dankon, ke vi donas tempon por paroli kun mi. Kiel vi fariĝis membro de la SSPEA?
Karolus: Saluton. Mi estas feliĉa, ke mi havas la eblecon paroli pri la historio de nia societo. Mi fariĝis membro de la SSPEA pro mia patro, kiu estis membro de la societo antaŭ ol mi naskiĝis. Kiel infano, mi ofte aŭdis diskutojn kaj renkontojn de la membroj de la societo. Kiam mi fariĝis plenkreska, mi estis invitatulo en la societo.
Mi: Kiel la SSPEA rilatis al la Esperanto-movado?
Karolus: La SSPEA kaj la Esperanto-movado estis ĉiam interligitaj. Ni uzis Esperanton kiel internan lingvon, kaj ni havis intereson en la disvastigo de la lingvo por niaj celoj. Ni kontribuis al la evoluo de la lingvo kaj estis inter la unuaj homoj, kiuj eksperimentis kun Esperanto kiel celo de siaj alkimiaj laboratorioj.
Mi: Kion vi povas diri pri la sekretoj kaj potencoj, kiujn la SSPEA serĉis?
Karolus: Tio estas delikata temo, kiu ne estas facile priskriba. Ni serĉis sekretojn, kiujn la plejmulto de homoj konsideris neeblaĵoj. Ni havis sperton en la kreado de eliksiroj kaj kremoj, kiuj povus plibonigi la vivon kaj la sanon de homoj. Krom tio, ni havis konceptojn kaj teoriojn pri la fortoj kaj kapabloj, kiuj transpasus la limojn de la natura mondo.
Jen protokolo de la Renkonto de la Sekreta Societo de la Pola Esperanto-Asocio
Lokaĵo: Sekreta ĉambro de la SSPEA
Dato: 15-a de majo, 1677
Partoprenantoj:
“Karolus”
“Sophia”
“Ludovicus”
“Anna”
“Maximus”
“Hercules”
“Isabella”
“Regina”
“Aurelia”
“Theodorus”
La renkonto komenciĝis je la oka horo vespere, kiam ĉiuj partoprenantoj estis prezentaj en la sekreta ĉambro de la SSPEA. La renkontiĝo estis iniciato de “Sophia”, kiu portis novaĵojn pri la trovo de novaj alkimiaĵoj en la laboratorioj.
“Sophia”: Saluton, amikoj kaj kunlaborantoj. Mi havas novajn informojn pri la laboroj de niaj alkimistoj. Ni trovis novajn metodojn por krei eliksirojn kaj kremojn, kiuj plibonigos la vivon kaj la sanon de homoj.
“Ludovicus”: Tio estas tre interesiga novaĵo. Kiel ni povas uzi tiujn alkimiaĵojn por niajn celojn?
“Anna”: Mi proponas, ke ni eksperimentu kun la kremoj kaj eliksiroj en niaj propraj korpoj, por vidi iliajn efikojn kaj por priskribi iliajn potencojn.
“Hercules”: Tio estas bona ideo, sed ni devas esti singardaj. Ni ne scias, kiel tiuj alkimiaĵoj influos nian korpon kaj nian mensojn.
“Regina”: Mi proponas, ke ni faru pluan esploron de la alkimiaĵoj, por certigi, ke ili estas sekuraj por uzo.
“Aurelia”: Kaj kion ni faru kun la novaĵoj pri la transpasoj de la natura mondo?
“Theodorus”: Ni devas daŭrigi nian esploron de tiuj fortoj kaj kapabloj, sed ni devas esti singardaj kaj respekti la naturajn leĝojn.
“Isabella”: Mi konsentas. Ni devas atenti, ke ni ne malrespektu la naturajn leĝojn kaj ke ni ne kreu danĝeron por ni aŭ por la mondo.
“Maximus”: Kaj kion ni faru pri la disvastigo de la Esperanto-movado?
“Karolus”: Ni devas daŭrigi nian laboron kaj kontribui al la evoluo de la lingvo, kiel ni ĉiam faris. Esperanto estas gravan instrumenton por niaj alkimiaj laboratorioj. La renkonto finiĝis je la deka horo vespere. Ĉiuj partoprenantoj konsentis pri la neceso daŭrigi la laborojn kaj la esplorojn de la SSPEA
PS. Hodiaŭ estas la unua de aprilo (Prima Aprilis). La tekstoj kaj bildoj estas kreitaj de artefarita inteligenteco.