Znany również jako Unua Libro ujrzał światło dzienne w dniu 26.07.1887. Ludwik Łazarz Zamenhof (Ludoviko Lazaro Zamenhof) zainicjował nim język Esperanto używając pseudonimu Doktoro Esperanto. [ciąg dalszy pod książką]
L. L. Zamenhof „Unua Libro” reprint, Domena publiczna, via Wikimedia Commons
14-go lipca 1887 roku*, w drukarni Ch. Keltera, przy ul. Nowolipie 11 w Warszawie, ukończono druk rosyjskojęzycznego podręcznika do nauki esperanta. Niedługo później, w nakładzie dwóch tysięcy egzemplarzy, ukazała się także jego polska edycja. Broszura zaopatrzona była w motto:
„Aby język stał się powszechnym nie wystarczy nazwać go takim”
oraz adnotacje:
„Język międzynarodowy, jak każdy narodowy, jest własnością ogółu;
autor zrzeka się na zawsze wszelkich praw osobistych do niego.
Każdemu przysługuje prawo do tłumaczenia niniejszej broszury na wszystkie pozostałe języki”.
Ta niewielka, kosztująca 15 kopiejek książeczka, prócz podręcznika do nauki i słownika, zawierała także tłumaczenie modlitwy „Ojcze nasz”, kilka wersetów z biblijnej księgi „Genezis” oraz pierwszy słownik języka esperanto
Ukrywający się wówczas pod pseudonimem „Doktor Esperanto” twórca pisał z właściwą sobie skromnością:
„Daleki jestem od myśli, że język mój tak jest doskonałym,
iż odeń nic już lepszego i doskonalszego”.
18 lat później, podczas pierwszego Powszechnego Kongresu Esperantystów, Zamenhof publicznie poświadczył te słowa. Poprosił również wszystkich o porzucenie esperanta na rzecz urzeczywistnienia idei języka powszechnego gdyby okazało się, że ktoś w przyszłości wymyśli doskonalszy język.
* kalendarz gregoriański vs. juliański – Różnica dat nowego i starego porządku
Reprint ten można zakupić na stronie Białostockiego Stowarzyszenia Esperantystów